Máy gặt lúa động cơ 4 thì (còn gọi là máy cắt lúa đeo vai), là công cụ gặt lúa bằng dao quay tốc độ cao (5.000 – 7.000 vòng/phút). Máy có thể gặt lúa đứng cây, rải theo hàng, bông ngả về một phía, gốc về một phía nhờ thao tác điều khiển vơ gom, đổ rải hàng. Chiều cao cắt gặt và năng suất phụ thuộc vào thao tác, sức khỏe của người sử dụng và tình trạng của cây lúa, ruộng lúa. Nếu tháo bộ phận gom lúa ra, máy có thể dùng để cắt cỏ, cắt rạ, cắt mía với số vốn đầu tư ít . Đặc biệt, máy rất thuận tiện khi cắt lúa ở ruộng có kích thước nhỏ và ruộng bậc thang.
Máy là loại trục cứng động cơ đeo ở bên sườn. Máy gặt lúa chạy bằng xăng và làm mát bằng không khí với động cơ nổ hai thì, một xi lanh.
Côn ly hợp tự động: khi tốc độ quay của động cơ thấp, côn tự ngắt dao cắt sẽ không quay. Khi tốc độ quay của động cơ cao, côn tự động đóng lại làm cho dao cắt quay.
Ống đỡ chính: Bên trong có trục quay truyền lực, đầu cuối của ống đỡ chính là lắp hộp bánh răng côn, dao quay, gỡ đỡ cây lúa. Với kiểu máy trục cứng, đầu trên của ống đỡ chính lắp cứng trực tiếp với vỏ hộp ly hợp tự động của động cơ. Với kiểu máy trục mềm, đầu trên của ống đỡ chính lắp với một đầu của trục mềm, đầu còn lại của trục mềm lắp với ly hợp tự động của động cơ.
Tay điều khiển: Tương tự như tay lái xe đạp hoặc xe máy. Trên tay điều khiển có lắp “tay ga” để điều khiển tộc độ quay của động cơ và công tắc tắt động cơ (một số máy, công tắc tắt máy này được lắp trên động cơ).
Dây đeo máy: Được lắp ở móc treo trên ống đỡ chính. Giá đỡ của cây lúa (còn gọi là bộ phận gom lúa “rổ” hoặc “lồng”): hình chữ U, chiều cao khoảng 30 cm để đỡ cây lúa sau khi cắt, phía dưới có vành bảo vệ dao cắt.
Dao quay cắt lúa lắp ở phía dưới giá đỡ cây lúa. Dao cắt thường có dạng 2, 3 hoặc 4 lưỡi, dạng cưa thường lắp loại 40 răng hoặc 60 răng.
Cách sử dụng:
Khi cắt lúa, bà con lia dao cắt vào gốc cây lúa, dao cắt quay với tốc độ rất cao, giá đỡ cây hình chữ U sẽ vơ phần lúa đã được cắt tách ra khoải phần lúa chưa bị cắt và giữ cho cây lúa không bị đổ về phía sau trong suốt quá trình vơ và lia dao ở phía trước đã được giữ bằng những cây lúa chưa được cắt. Vì dao quay với tốc độ 5.000 – 7.000 vòng/phút nên khối lúa đã được cắt nằm ở phía trên dao trong giá đỡ, không kịp rơi xuống. Khi kết thúc quá trình, lia dao ra khoảng trống, người điều khiển chỉ phải nghiêng đổ lúa đã cắt xuống đất.
An toàn trong sử dụng:
Để sử dụng máy được an toàn, bà con cần thực hiện các thao tác sau:
Trước khi khởi động: điều chỉnh dây đeo vai và tay điều kiển để phù hợp với người điều khiển. Kiểm tra cánh bướm, khóa cánh bướm, công tắt tắt máy, dây đeo. Cánh bướm phải luôn chuyển động tự do, luôn luôn trở lại vị trí chạy không. Kiểm tra dao cắt xem có bị nứt nẻ, cong, vênh hoặc vỡ không. Kiểm tra bu lông, ốc vít.
Trong quá trình làm việc: Bà con phải nắm chắc tay điểu khiển bằng hai tay. Tuyệt đối không được điều khiển máy một tay, vì làm như vậy dễ gây ra tai nạn. Để rải lúa bị rối, vơ cắt lúa không quá 1m, không sử dụng máy ở nơi có đá, gạch. Không dùng máy để xén bờ, thân cây cứng. Nếu có hiện tượng bất thường hoặc bị kẹt, phải tắt động cơ trước khi kiểm tra. Đặc biệt người sử dụng máy phải được trang bị bảo hộ an toàn như ủng, mũ, kính và nhất thiết phải nắm vững kỹ thuật sử dụng, có sức khỏe tốt,